run ဆိုင္ရာ အာဒီယမ္ အသုံးအနွဳန္းမ်ား

ဒီသတင္းတပတ္ English Learning: America Idioms and Expressions က႑မွာ runs in the blood, runs in the family, run amok နဲ႔ run for the money အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းမ်ားကို တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ပထမဦးဆံုး တင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းမွာ runs in the blood ျဖစ္ပါတယ္။ Runs = အဓိပၸါယ္အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ ‘စီးဆင္းတယ္’၊ In = အထဲမွာ၊ Blood = ေသြး တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တိုက္ရိုက္အဓိပၸါယ္က ေသြးထဲမွာ စီးဆင္းေနသည္ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံအသံုးကေတာ့ က်မတို႔ ျမန္မာမွာလည္း ရွိတဲ့ မ်ဳိးရိုက္အလိုက္ျဖစ္ေနတာ၊ ေသြးထဲပါေနတာ၊ ဗီဇကပါေနတယ္ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းလုိ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ blood အစား မိသားစု အဓိပၸါယ္ရတဲ့ family ကို အစားထုိးၿပီးေတာ့ runs in the family လို႔ ေျပာဆိုသံုးႏႈန္းႏိုင္ပါတယ္။
ဒီ အသံုးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

High blood pressure runs in our family. So, we have to be careful to eat less salty food and exercise regularly.

က်ေနာ္တို႔ မ်ဳိးရိုးထဲမွာ ေသြးတိုးရွိၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ အစားအေသာက္ကို သတိထားရမယ္၊ အငန္ေလွ်ာစားရမယ္၊ ေလ့က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ရမယ္။

ဒုတိယ တင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းမွာ run amok ျဖစ္ပါတယ္။ Run = ေျပးသည္၊ Amok =  (ဒီ ေဝါဟာရက မေလးရွား စကားက ဆင္းသက္လာတာျဖစ္ၿပီး) ေဒါသႀကီးလြန္းလို႔ စိတ္မထိန္းႏိုင္ဘဲ ထင္ရာစိုင္း ေသာင္က်န္းျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။  ေဒါသအတိုင္းအတာ၊ စိတ္မထိန္းႏိုင္မႈ အတိုင္းအတာကလည္း အသံုးျပဳတဲ့ အေနအထားေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဥပမာ ေခြးတေကာင္က အိမ္ထဲမွာ ပစၥည္းေတြကို ကိုက္ဖ်က္ေနတာ ပြေနတာပဲ၊ ရစရာမရွိဘူးဆိုရင္လည္း The dog run amok လို႔ ေျပာလို႔ရသလို။ လူတဦး ေဒါသႀကီးၿပီး ျမင္ျမင္ရာကို ဒါးနဲ႔လိုက္ခုတ္ေနတာကိုလည္း He run amok လို႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။
ဒီအသံုးဆင္းသက္လာတက မေလးရွားစကားကဆိုတာကို အထက္မွာေျပာခဲ့သလို အဂၤလိပ္စကားမွာ ႏိုင္ငံျခားဘာသာေတြကေန ငွားသံုးထားတဲ့ ေဝါဟာရေတြထဲမွာ ဒီအသံုးကလည္း စကားလံုးတလံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီျဖစ္ခဲ့တဲ့ အိႏိၵယမွာလည္း ဒီအသံုးကို ဆက္သံုးလာခဲ့ၿပီး ဆင္မုန္ယိုၿပီး ျမင္သမွ်ကို လိုက္ဖ်က္ဆီးေနတာကိုလည္း The elephant run amok လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာရွေဝါဟာရကို အေျခခံတဲ့ ဒီအသံုးကို ကိုလိုနီေခတ္က ဝတၳဳေဆာင္းပါးေတြ၊ ကဗ်ာေတြ ေရးသားခဲ့တဲ့ ၿဗိတိသွ်စာေရးဆရာႀကီး Rudyard Kipling က အသံုးမ်ား ေရးသားခဲ့တယ္လို႔ ဆုိၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေန႔စဥ္မွာေတာ့ လူေတြ ပရမ္းပတား ေလွ်ာက္ရမ္းေနတာကို ရည္းၫႊန္သံုးသလို၊ စံနစ္တခု ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ေနရင္လည္း run amok လို႔ သံုးႏိုင္ပါတယ္။
ဒီ အသံုးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

When his client was refused billed by the court, the lawyer said the justice system has run amok.

သူ႔ အမႈသည္ကို တရားရံုးက အာမခံေပးဖို႔ ျငင္းဆုိလိုက္ေတာ့ ေရွ ႔ေနျဖစ္သူက တရားေရးစံနစ္ဟာ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိလိုက္တယ္။

ေနာက္ဆံုးတင္ျပေပးမယ့္ စကားလံုးမွာ run for the money ျဖစ္ပါတယ္။ Run = ေျပးသည္၊ For = အတြက္၊ Money = ေငြ တုိ႔ျဖစ္ၾကၿပီး စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တုိက္ရိုက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေငြအတြက္ ေျပးခိုင္းသည္ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံအသံုးမွာေတာ့ အဓိပၸါယ္ ႏွစ္မ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ပထမအဓိပၸါယ္က ကိုယ္ေပးတာထက္ ၿပိဳင္ရတာ တန္တဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ အသံုးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

I am lucky this week. The stock market was strong. So, I ran for my money in the stock.

ဒီသတင္းပတ္ က်ေနာ္ကံေကာင္းတယ္။ စေတာ့ ေစ်းကြက္က အားေကာင္းတယ္။ က်ေနာ္စေတာ့ထဲ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံထားတာ အျမတ္ရလိုက္တယ္။

ဒုတိယ အဓိပၸါယ္ျဖစ္တဲ့ ၿပိဳင္တဲ့ေနရာမွာ ကိုယ္ၿပိဳင္ဖက္က အႀကိတ္အနယ္ျဖစ္ရတယ္၊ မနည္းႀကိဳးစားရတယ္၊ အေတာ္ေလး ႀကိဳးစားယူရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးဆိုရင္လည္း ဒီစကားလံုး အသံုးအႏႈန္းကို အသံုးျပဳေျပာဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဒီ အသံုးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

John got a run for his money playing cards with Tom. He’s lucky he got back the money he was losing at first.

John က Tom နဲ႔ ဖဲကစားတာ မနည္းႏိုင္ေအာင္ ကစားယူရတယ္။ သူ ကံေကာင္းလို႔ အေစာပိုင္းမွာ ရႈံးထားတဲ့ေငြေတြကို ျပန္ အႏိုင္ယူကစားႏိုင္ခဲ့တယ္။

• နားဆင္ရန္